«Шынасыл-Сай» полиметалл кенінің пайда болуы мен келешегі
Алматы облысының Жамбыл ауданында орналасқан «Шынасыл-Сай» кен орны Қазақстандағы полиметалдар (қорғасын, мырыш, кадмий) және асыл металдардың (алтын, күміс) ең көп кездесетін кен орындарының бірі.
Қазір геологиялық барлау жұмыстарын жүргізуге рұқсат берілді, оны 2025 жылдың соңына дейін аяқтау жоспарлануда. Нәтижелер қажетті ресурстардың болуын растайтын болса, өндірісті бастау және кейіннен өңдеу мәселесі қарастырылады.
Геологиялық барлау жұмыстарын 2019 жылы «Block One Company» ЖШС жүргізген. Олар 2019 жылы лицензия алған.
Алматы облысының кәсіпкерлік және индустриалды-инновациялық даму басқармасы жер қойнауын пайдалану басқармасының басшысы Самат Дәулетұлының мәлімдемесіне сәйкес жобаның негізгі параметрлері мынадай :
• Инвестициялар: $12–15 млн, аймақтың әлеуметтік-экономикалық дамуына жұмсалған шығындарды қоса алғанда.
• Жұмыс орындары: 150–200 жаңа жұмыс орындарын құру.
• Салық түсімдері: 25 жыл ішінде корпоративтік табыс салығынан шамамен $56 млн және жұмыстан босату салықтарынан $102 млн түсім түседі деп күтіледі.
Бұл көрсеткіштер жобаның өңірді дамыту, халықты жұмыспен қамту және мемлекеттік бюджетті толықтырудағы маңыздылығын көрсетеді.
Жобаның экологиялық құрамдас бөлігі ерекше бақылауда. Алматы облысы бойынша аға мемлекеттік экологиялық инспектор Бақкелді Маратұлы кен орнындағы жұмыстар қоршаған ортаға аз әсер ететін объектілердің IV санатына жататынын атап өтті.
Кен орны ең жақын Қастек ауылынан 22 шақырым жерде орналасқан, ол заңды талаптарға сай, заңға сәйкес карьер елді мекендерден кемінде бір шақырым қашықтықта орналасуы керек. Қазіргі уақытта тек геологиялық барлау жұмыстары жүргізілуде, ол жергілікті атқарушы органдардың бақылауында.
Жобаның сәтті жүзеге асуы үшін компания, билік және жергілікті тұрғындар арасында сындарлы диалог қажет. Экологиялық және құқықтық нормаларды сақтай отырып, өңір тұрғындарының әлеуметтік үміттерін, әсіресе қоршаған ортаны қорғау және қызметтің ашықтығын қамтамасыз ету мәселелерінде ескеру маңызды